Рэжысёр карціны "Уліс“ Мікіта Лаўрэцкі (сядзіць на сцэне ў цэнтры) разам з гледачамі пасля паказу стужкі. Фота: сацсеткі Мікіты Лаўрэцкага.
На 28-м Міжнародным кінафестывалі дакументальнага кіно ў Іглаве (Ji.hlava) адбылася прэм’ера новага фільма Мікіты Лаўрэцкага — беларускага рэжысёра, які ва ўласцівай яму іранічнай манеры парушае канвекцыйныя межы кіно. Гэтым разам у рамках асноўнай праграмы Opus Bonum, але па-за конкурсам быў паказаны новы кінараман аўтара — «Уліс» — стужка, якая доўжыцца дзесяць гадзін.
У карціне галоўным героем-трыгерам з’яўляецца Руслан Зголіч — беларускі рэжысёр, аўтар карціны «Эскіз на маніторы» і гарадскі вар’ят, які называе сябе «асабістым рэжысёрам прэзідэнта». Але ва «Улісе» Мікіта Лаўрэцкі стварае не партрэт вядомага персанажа; яго больш цікавяць беларусы 2010-х, якія адкрываюцца праз узаемадзеянне з Русланам Зголічам — апошні здымаў мінчукоў дзе толькі магчыма. Такім чынам, ці дакументальнае гэта кіно — глядач мусіць вырашыць сам.
На сайце фестываля карціна прэзентуецца наступным чынам:
«Джэймс Джойс стварыў свой манументальны твор на аснове эпасу Гамера. Беларускі рэжысёр вырашыў «выскрабці» словы з тэксту пісьменніка і «напісаць» праз іх уласную сучасную адысею. У сваім фільме-палімпсесце ён не толькі спасылаецца на знакаміты мадэрнісцкі раман ірландскага пісьменніка, але выкарыстоўвае пачатковую сцэну, каб увесці ў гульню не менш вядомую спробу экранізацыі 1967 года. Толькі Дублін быў заменены на Мінск, а замест габрэйскага мітуслівага дзеяча, Руслік, асабісты дырэктар прэзыдэнта Лукашэнкі, цэлы дзень блукае па гарадзкім лабірынце. У сваім заблытаным постмадэрнісцкім паломніцтве ён сустракае лекараў, палітыкаў, прапагандыстаў, мастакоў, п’яніц і ізгояў…».
Рэжысёр прызнаецца, што на прагляд і сартаванне 960 гадзін відэаматэрыялу Zgolich ён выдаткаваў год. У фільме Мікіта Лаўрэцкі выкарыстоўвае 1% ад прагледжанага архіву Руслана Зголіча. Аўтар прызнае, што этычнае пытанне эксплуатацыі ў дачыненні яго працы можа ўзнікнуць. Але галоўнай ідэяй яго стужкі было паказаць сапраўдны Мінск, а не хваробу героя, удакладняе рэжысёр.
Варта адзначыць, што Мікіта Лаўрэцкі з’яўляецца майстрам стварэння канцэптуальных рэчаў у кіно, якія на першы погляд могуць падавацца даволі дзіўнымі ды нават спантанымі. Аднак «жарты» Лаўрэцкага заўжды пазначаюць важныя і болевыя «кропкі». Нагадаем, што Мікіта з’яўляецца аўтарам такіх карцін як «Сашына пекла», «Беларускі псіхапат», «Спатканне ў Менску», «A Kid’s Flick» ды іншых.
Прагляд амаль дзесяцігадзіннага кінапалатна на фестывалі вытрымалі не ўсе гледачы, але былі тыя, хто паглядзеў карціну цалкам і яшчэ застаўся на абмеркаванне.
Нагадаем, што Ji.hlava IDFF — міжнародны кінафестываль дакументальнага кіно ў Чэхіі, які лічыцца адным з самых буйных форумаў даккіно ў Еўропе. Яго дэвіз — «мысленне праз фільм». 27-я эдыцыя Ji.hlava ладзіцца з 25 кастрычнік па 3 лістапада. Таксама ў межах фестывалю адбудзецца сустрэча з беларускай мастачкай Руфінай Базловай «Мастацтва як інструмент супраціву і салідарнасці».
Падпісвайцеся на культурныя навіны Reform.news у Telegram